صلح امام حسن

در سال ۴۱ هجری قمری، در حالی که سپاهیان حسن بن علی امام دوم شیعیان و معاویه بن ابوسفیان والی شام در آستانه جنگ بودند، بین این دو نفر معاهده ترک مخاصمه ای امضا شد که در ادبیات شیعه به "صلح امام حسن" معروف است. مورخان شیعه دلیل این صلح را بروز دودستگی در سپاه امام حسن و آماده نبودن بسیاری از اعضای این سپاه برای جنگ ذکر کرده اند.

به نظر می رسد که گروهی از شیعیان ایران صلح امام حسن و صلح حدیبیه را وقایعی کمابیش مشابه و نشانه مسالمت جویی یا واقع بینی رهبران مذهبی خود می دانند اما گروهی دیگر، این دو واقعه را ماهیتا متفاوت میبینند. گروه اخیر، این صلح را تصمیمی تحمیل شده از جانب "خیانتکاران به امام حاضر" می‌دانند در حالی که ماجرای حدیبیه را، تاکتیک پیامبر اسلام برای کسب پیروزی نظامی در آینده ارزیابی می‌کنند.

در چنین پس زمینه ای بود که بسیاری از ناظران، اظهارات شهریور ماه ۱۳۹۲ آیت الله خامنه ای در تایید "نرمش قهرمانانه" را غیرمنتظره دانستند. این عنوان، یادآور عنوان کتابی بود که رهبر جمهوری اسلامی قبل از پیروزی انقلاب، تحت عنوان "صلح امام حسن، باشکوه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ" منتشر کرده بود و یادآوریش، نشان دهنده آمادگی رهبری جمهوری اسلامی برای تنش زدایی با غرب تلقی شد.

یک روز بعد از این اظهارات (در ۲۷ شهریور ۱۳۹۲) محمدرضا نقدی رئیس سازمان بسیج مستضعفین گفت که صلح امام حسن در شرایط فعلی معنی ندارد چون "مربوط به روزگاری است که مردم دور و بر ولایت را به خاطر بی‌بصیرتی رها کردند و سرداری برای مقاومت نمانده بود". رهبر جمهوری اسلامی نیز در ۲۹ آبان ۱۳۹۲ گفت که نرمش قهرمانانه مورد اشاره او، صرفا به معنای "استفاده از شیوه های متنوع برای دستیابی به اهداف و آرمان های گوناگون نظام اسلامی" است.

نرمش قهرمانانه - صلح امام حسن