ابوموسی اشعری

در ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی بارها به ابوموسی اشعری اشاره شده 

ابوموسی اشعری نام یکی از صحابه (یاران) پیامبر اسلام بود که در پایان جنگ صفین، به عنوان "حکم" (داور) منتخب بسیاری از سپاهیان علی بن ابی طالب برای مذاکره با عمرو عاص، حکم پیشنهادی معاویة بن ابی سفیان انتخاب شد. شیعیان معتقدند که در جریان مذاکره، عمروعاص موفق شد ابوموسی اشعری را فریب بدهد و نتیجه حکمیت، تثبیت حکومت معاویه در شام (سوریه) بر خلاف نظر امام علی بود.

در میان سیاسیون شیعه ایران، تشبیه افراد به ابوموسی اشعری، عمدتا نشانه متهم دانستن آنها به فقدان هوشمندی سیاسی بوده است.

در اشاره ای به این معنی، محمدتقی مصباح یزدی نظریه پرداز نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی، در سخنرانی خود دردفتر آیت الله خامنه ای در ۲۵ فروردین ۱۳۸۹ گفت: "گاه انسان با تقوا، متدین و عالمی پیدا می‌­شود که انسان ساده­ ای است؛ یعنی به راحتی سرش کلاه می­‌رود. به عنوان مثال در داستان جنگ صفین شاید بتوان گفت ابوموسی اشعری این­‌گونه بوده است. او در قضیه حکمیت، فریب عمرو عاص را خورد."

در عین حال به نظر می رسد منسوبان آیت الله خامنه ای، در سال‌های اخیر این تشبیه را برای انتقاد از آن گروه از منسوبین حکومت نیز به کار می برند که در درگیری میان جمهوری اسلامی و مخالفان آن، بی طرف می مانند.

به عنوان مثال، روزنامه کیهان در ۲۶ مرداد ۱۳۹۱، در واکنش به اظهارات علی مطهری نماینده مجلس که پیشنهاد کرده بود در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ فردی رئیس جمهور شود که وابسته به هیچ یک از دو جریان سیاسی محافظه کار یا اصلاح طلب نیست، نوشت: "استفاده از تعابیری نظیر فراجناحی در پس چنان فتنه ای [اعتراضات خیابانی به نتایج انتخابات ۱۳۸۸] در عمل به منطق مغلوط کسانی منتهی خواهد شد که در نبرد صفین به جای همراهی جبهه حق، دنبال فردی ظاهرا میانه رو به نام ابوموسی اشعری رفتند."